dinsdag 17 november 2009

Galapagos buizerd.

In Nederland komt één soort buizerd voor, Buteo buteo, hopelijk bekend. Volgens de vogelgids komt soms in de winter een ruigpootbuizerd langs, maar daar blijft het bij voor wat betreft het vogelgeslacht buizerd. In Noord-Amerika komen 11 soorten buizerd voor. Al die soorten Buteo heten hawk. Onze havik daarentegen heet Accipiter gentilis, en in het Engels goshawk.



Buteo jamaicensis, roodstaartbuizerd


Buteo swainsoni, Swainson's buizerd

De red-tailed hawk, Buteo jamaicensis, is de meest algemene buizerd in Noord-Amerika, ’s zomers in Canada en VS en ’s winters alleen in de VS. Swainson’s hawk, Buteo swainsoni, is een trekvogel, en verblijft ’s zomers in Noord-Amerika en ’s winters in Zuid-Amerika. Beide buizerden eten kleine zoogdieren, hagedissen en Swainson’s buizerd eet ook grote insecten. De vogelgidsen geven aan dat de roodstaartbuizerd en Swainson’s buizerd omstreeks even groot zijn, dat wil zeggen, dezelfde vleugellengte hebben. Volgens Hull et al (2008) is B. swainsoni in alle gemeten kenmerken behalve vleugellengte kleiner dan B. jamaicensis – in staart, poten, snavel, gewicht is B. swainsoni kleiner. Beide soorten zien er buizerd-achtig uit, maar de roodstaartbuizerd heeft een rode veren bovenop de staart. Swainson’s buizerd heeft een kastanjekleurige bef. In Swainson’s buizerd is er kleurvariatie: er bestaat ook een donkere vorm.


Buteo galapagoensis, Galapagos buizerd.


Buteo galapagoensis is de enige roofvogel en zelfs het enige grote roofdier op de Galapagos eilanden. De Galapagos buizerd komt alleen op de Galapagos eilanden voor. De Galapagos buizerd is donker als volwassen vogel. De Galapagos buizerd is ongeveer even groot als de roodstaartbuizerd en Swainson’s buizerd, volgens de vogelgidsen en wikipedia, maar volgens Hull et al (2008) is de Galapagos buizerd in alle gemeten maten (vleugel staart poot snavel gewicht) groter dan Swainson’s buizerd, en soms zelfs groter dan de roodstaartbuizerd. De Galapagos buizerd eet hagedissen, slangen, knaagdieren, en ook aas – wat de andere twee buizerden minder doen, door concurrentie van andere vogels. De Galapagos buizerd heeft voedsel in overvloed. Vandaar dat hij vrij groot kan zijn. De vogels verschillen iets in maat over de verschillende eilanden van de Galapagos.

Figuur 3 (deel) uit Hull et al (2008)
Gewicht van B. swainsoni, B. galapagoensis en B. jamaicensis. Voor de Galapagos buizerd staat het gewicht op een aantal eilanden opgegeven
.
Het gewicht van de vrouwtjes is aangegeven met open rondjes, het gewicht van de mannetjes met gesloten rondjes.

Traditioneel wordt de Galapagos buizerd als een volwaardige soort gezien. Hij verschilt in maat, veren, en ook gedrag van de buizerden van Zuid-Amerika. Zoals bij veel eiland soorten, kwam ook bij de Galapagos buizerd de vraag op welke soort uit (vermoedelijk) Zuid-Amerika de meest verwante soort zou zijn.
Aan de hand van mitochondriaal DNA is in 2003 een fylogenetische boom van een groot aantal buizerdsoorten gemaakt. In dit algemene overzicht van het genus Buteo kwam naar voren dat de Galapagos buizerd nauw verwant zou zijn met Swainson’s buizerd. Hull et al hebben in 2008 een gedetailleerde studie naar de verwantschap tussen de Galapagos buizerd en Swainson’s buizerd gedaan, ook op grond van mitochondriaal DNA.

Hull et al monsterden mitochondriaal DNA uit bloed of veren. Van dat mtDNA werd een stuk van 367 basepaar lang gebruikt. Er zijn veel vogels bemonsterd: 365 B. swainsoni en 122 B. galapagoensis, en nog vijf B. regalis, drie B. lagopus, zes B. lineatus, vijf B. jamaicensis en een B. albicaudatus – ter vergelijking als buitengroep. Dat wil zeggen dat de DNA volgorden in de Galapagos buizerd en Swainson’s buizerd gesorteerd worden ten opzichte van de andere soorten. Niet al die 365 Swainson’s buizerden verschilden in hun mitochondriaal DNA; er bleken 36 verschillende typen mtDNA te vinden te zijn. De 122 Galapagos buizerden waren minder gevarieerd: er waren maar 5 typen mtDNA.

In de volgende figuur is de fylogenetische boom van alle mtDNA getekend. Getallen bij de lijntjes geven aan hoe goed onderbouwd een splitsing is; het maximum is 100. De Galapagos buizerd en Swainson’s buizerd samen zijn duidelijk afgescheiden in mtDNA van B. regalis, B. lagopus, B. lineatus, B. jamaicensis en B. albicaudatus. Dat wil zeggen dat de Galapagos buizerd en Swainson’s buizerd samen een onafhankelijke, monofyletische, lijn vormen. Monofyletisch: uit één afstamming. De vijf typen mtDNA van de Galapagos buizerd horen bij elkaar, met goede onderbouwing, nl 91/88 100. Dat laat zien dat de Galapagos buizerden een gemeenschappelijke voorouder hebben (wat hun mtDNA betreft, dus voormoeder). Alle Galapagos buizerd mtDNA bezit vijf mtDNA substituties gezamenlijk, die afwijken van Swainson’s buizerd mtDNA.



Figuur 1 van Hull et al 2008.

Fylogenetische boom van mtDNA van vele buizerden. Klik voor vergroting.

Ook is in de figuur te zien dat het mtDNA van de Galapagos buizerd binnen de variatie van het mtDNA in Swainson’s buizerd valt. Bedenk dat zo’n fylogenetische boom een mobile is. Om elke horizontale lijn mag gedraaid worden. Galapagos buizerd mtDNA is bovenaan gezet, maar dat is om de lay-out van de figuur helder te krijgen. Galapagos buizerd mtDNA heeft een gezamenlijke voorouder met Swainson’s buizerd mtDNA. Galapagos buizerd mtDNA en mtDNA vanSWHA1109 tot SWHA1124 heeft een gezamenlijke voorouder apart van alle andere Swainson’s buizerd mtDNA.

Galapagos buizerd mtDNA valt binnen de variatie van Swainson’s buizerd mtDNA.


>>De conclusie is dat de Galapagos buizerd afstamt van Swainson’s buizerd. <<

Een eerdere studie schatte de kolonizatie van de Galapagos eilanden door, nou ja, Swainson’s buizerd op 126 000 jaar geleden, in ieder geval minder dan 300 000 jaar geleden. De nieuwe soort Galapagos buizerd is in 100 000 tot 300 000 jaar ontstaan.

*************************************
http://en.wikipedia.org/wiki/Buteo_galapagoensis
Hull JM, Savage WK, Bollmer JL, Kimball RT, Parker PG, Whiteman NK & Ernest HB, 2008. On the origin of the Galapagos hawk: an examination of phenotypic differentiation and mitochondrial paraphyly. Biological Journal of the Linnean Society 95: 779-789.

3 opmerkingen:

  1. Interessant.
    Hopelijk verschijnen er weer regelmatiger interessante artikels.
    Bedankt voor dit artikel in elk geval.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Gerdien, leuk onderwerp!
    "volgens de vogelgids komt soms een ruigpootbuizerd langs"
    Ju kunt op waarneming.nl van uur tot uur volgen wanneer een vogelsoort in Nederland wordt waargenomen. Zo is er op 17 nov een ruigpootbuizerd in de Oostvaardersplassen waargenomen.
    Gert Korthof

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Aanvulling:
    deze post is volgens mij een goed voorbeeld van moleculair-genetische technieken toepassen op biogeografische probleemstelling, met andere woorden: moleculaire biogeografie.
    Gert Korthof

    BeantwoordenVerwijderen